برخوان سخنرانی نوروزی مقام معظم رهبری توسط محققان بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی بررسی شد/ تلاش اجتماعی برای رفع مشکلات اقتصادی
تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۸۱۸۳۲
نوروز، سپری شدن سال و آغاز سال نو با بهار برای ایرانیان الهامگر درنگ در گذشته و تدبیر در آینده است. بهار فصل بازگشت حیات و زندگی به طبیعت است پس از ماهها تجربۀ سردی و خمودی. ایرانیان تغییر گذار از خمودی به نشاط بهاری را تغییری خوشآیند میشمارد. آغاز سال نو خورشیدی با تحول پیوند خورده است. ایرانی در آغاز سال با خود عهد میبندد که با تحول در خویش سالی متفاوت را با برنامهریزی و تلاشی بهتر از گذشته رقم زند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
واژۀ تحول و نیز واژۀ نزدیک به آن یعنی تغییر کاربردهای گوناگون دارد. تحول به معنای گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب با حفظ هویت است. لازمه تحول حال به احسن احوال شناخت دقیق و واقعبینانۀ مواضع قوت و ضعف است. بنابر این تحول به معنای تغییر بخشها و نقاط معیوب با تکیه بر نقاط قوت است. این مفهوم شناسی در عین حال که به دو بعد ایجابی و سلبی ناظر است، مفهوم تحول به معنای تغییر هویت جمهوری اسلامی را نفی میکند. در واقع این بازتولید مفهوم تحول در فضای امروز ایران نقدی است به رویکردی دیگر به این مفهوم. معنای تحول از دیدگاه دشمن که تبدیل مردم سالاری اسلامی به دمکراسی فریب است را به صراحت به نقد کشیدهاند. نقاط قوت آن بر دو رکن استحکام بنیۀ دورنی و پیشرفتهای ملت ایران استوار است.
وارد کردن نقاظ ضعف در مفهوم تحول نیز ابتکار دیگری است که هم مردم و هم ارکان اجرایی و تقنینی را به مسئولیتهایشان متوجه کرد. توجه دادن مردم به پرهیز از اسراف و تجمل گرایی، دولت به استفاده از توان درونی ملت و مجلس به تحول در تقنین و قانونگذاری.
مفهوم تحول در دل خود علاوه بر تغییر، رشد و پیشرفت را هم به دنبال دارد، چرا که تغییر و رشد هم برای حرکت به سمت پیشرفت نیاز است.
تاکید بر تحول پرسشی را هم ایجاد میکند. آیا مفهوم تحول و تغییر با مفاهیم ثبات و مقاومت و استقامت و ایستادگی که شعار همیشگی جمهوری اسلامی است، سازگار است. مگر میشود هم در پی تغییر باشیم هم ایستادگی کرد؟ در نگاه نخست، ممکن است این دو با هم ناسازگار بنماید. پاسخ این پرسش را باید در مردم سالاری اسلامی جست. جمهوری اسلامی در عین حال که پایه و رکن آن مردم است، اسلام را هم قانون ادارۀ زندگی مردم قرار داده است. مقاوت بر اسلام و ایمان که سبب استحکام بنیۀ درونی نظام اسلامی و ملت ایران است و تحول در کنار نهادن ضعفها و تلاشی پیگیر و پیوسته برای زدودن آنها.
انقلاب اسلامی و ثمرۀ آن جمهوری اسلامی ایران، هویت آفرین بودهاست. ایرانیان با بازیافتن هویت خویش توانایی تاریخی خود را بازیافتهاند. دشمنان سلطهگر که از توانایی ملت سیلی خوردهاند و از منابع ایران پس رانده شدهاند، مانع اصلی سلطه بر ایران را هویت برآمده از جمهوری اسلامی میبینند؛ و در ظاهر شعار جذاب تغییر و تحول، خیال ستاندن هویت ایرانی اسلامی را از ملت دارند. طرح تحول و اصلاح ضعفها در برابر این خیال دشمن نیت پلیدشان را افشا و راه را برای تحول درست باز میکند.
تحول اقتضای هستی و انسانعالم طبیعت عالم تحول و دگرگونی مستمر و همیشگی است. نوروز، این آغازین روز سال، مقارن با تحول مهمی در عالم طبیعت است. زمین که خزانش با آغاز فصل پاییز شروع میشود و با زمستان و خشک شدن گیاهان به مرگی موقت دچار میشود، با آمدن نوروز و شروع فصل بهار، دچار تحولی آن هم از نوع خوب آن شده و با نو شدن طبیعت، سرسبز شدن دشتها و شکفتن گلها به تدریج زنده میشود. این رسم هر ساله طبیعت، همانطور که یادآور حقانیت قیامت و امکان زنده شدن انسانها پس از مرگ است، آموزگار انسان در حرکت به سوی خوبیها و نومید نگشتن از پشت کردن روزگار و خزان زندگانی است.
این است که در ادعیه آغاز سال، نیکوست انسان از خدایی که قلوب و دیدگان را دگرگون کننده و شب و روز را تدبیر کننده و حول و احوال را تحویل برنده است، طلب تحویل حال به احسن الحال نماید. امری که رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنهای مدظلهالعالی امسال سخنان نوروزی خود را با آن آغاز نمودند.
گرچه آدمی با طبیعت در اصل تحول و اقسام آن از تحول خوب و بد، اشتراک دارد و فاعل این تحولات و دگرگونیها خداوند یکتاست، لیکن این همانندی دارای تفاوتهایی نیز هست. یکی از مهمترین تفاوتهای دگرگونی انسان با تحولات طبیعت، در طبیعی و اختیاری بودن این دگرگونیهاست. تحولات طبیعت، همچون اصل آن امری طبیعی است و در نهاد هر شیء مادی نقشه راه و غایت و هدف آن از ابتدا سرشته شده است. لیکن دست تقدیر، بخش مهمی از چگونگی تحولات زندگانی انسان را در گروی انتخاب، دعا، خواست و همت خود او قرار داده است. کیفیت هم در زندگی فردی و هم در زندگی اجتماعی مرهون اراده و تلاش خود انسانهاست. اینکه انسان از خداوند طلب احسن الحال نماید اما خود در راستای رسیدن به آن قدمی برندارد، چیزی جز به سخره گرفتن خود و خالق نیست. اجابت دعا از سوی خداوند یکتا مشروط به قدم برداشتن آدمی در راهی است که خود خواسته است. قرآن کریم نیز به این نکته در بُعد اجتماعی آن اشاره کرده و میفرماید: «ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم» (حدید/ آیه۱۱). این نکتهای است که در بخشی دیگر از کلمات رهبر انقلاب بدان اشاره شده است.
انسان تنها موجود عالم است که هویتش را خودش میسازد. انسان بر خلاف تمام موجودات عالم، انواع مختلفی از سبک زندگی دارد. هویت یک انسان را سبک زندگی او میسازد. هویت انسان ریشه در باورها، اخلاقیات، رسوم و اهداف آن انسان دارد. هویت انسان ارتباط زیادی با اهداف و افکار او همچون اینکه از کجا آمده و کجا هست و کجا خواهد رفت، دارد. آغاز و انجامی برای خود قائل باشد یا نه، با دین باشد یا بی دین، هدفش در زندگی چه باشد و چه سبکی از زندگی را انتخاب کند. هویت انسان ارتقا پذیر و قابل تکامل است؛ همانطور که با خطر تباهی مواجه است. گاهی یک باور، یک اندیشه، یک شکاکیت هویت او را با مخاطره مواجه میکند و گاهی هویت او را ارتقا میبخشد.
جامعه نیز که حاصل از کنار هم آمدن یک عده انسان است، هویت خود را مرهون باورهای دینی، سیاسی، اجتماعی و آداب و رسوم و فرهنگ آن انسانهاست. زبان، فرهنگ، دین، اخلاق، قوانین، حکومت و تعلیم و تربیت یک جامعه، هویت آن را میسازد. یک جامعه ممکن است هویتش را از دست بدهد و بمیرد همانطور که میتواند در عین حفظ هویت، آن را استمرار و ارتقا ببخشد.
دشمن امروز به دنبال تغییر هویت ایران اسلامی است. هویت مردم ایران اسلامی که امروزه منافع قدرتهای بزرگ را به مخاطره انداخته، ناشی از تاریخ و تمدنی چند هزار ساله با فراز و فرود بسیار، اما استوار است. هویتی که در طول تاریخ ذره ذره ریشههایش قویتر و تنهاش تنومندتر و شاخ و برگش بیشتر شده است. هویتی که بخشی از آن برآمده از اسلام ناب محمدی همچون ایمان به خداوند یکتا، معاد، محبت اهل بیت پیامبر اسلام (صلّیاللّهعلیهوآلهوسلّم)، عدالت طلبی، غیرت، عفت، حجاب و سایر اعتقادات، اخلاقیات و احکام اسلامی-مذهبی است. بخشی از آن ریشه در فرهنگ ایرانی، زبان پارسی، تقویم خورشیدی، شخصیتهای برجسته، و آداب و رسوم ملی و اعیاد باستانی همچون نوروز دارد؛ و بخشی از آن همچون ولایت فقیه، مردم سالاری اسلامی، استکبار ستیزی و ظلم ناپذیری میراث انقلاب اسلامی است.
مجموعه این عناصر از ایران امروز کشوری ساخته مستحکم، رو به رشد و اثر گذار که دشمن از آن هراس دارد و تمام تلاش خود و امکاناش را به کار گرفته که این هویت را نابود سازد و با گرفتن این عناصر تمدن ساز، تحول ایران اسلامی به احسن الحال را با خلل مواجه سازد. دشمن نیز حرف از تحول میزند و گاهی آنرا توسط فریب خوردگان داخلی مطرح میکند اما با طرح تحول به دنبال از بین بردن نظام اسلامی، مردم سالاری اسلامی، اعتقادات و مناسک مذهبی، ریشههای فرهنگی و تمدنی، اخلاق و فضائل انسانی و نابود کردن هر آن چیزی است که هویت ما را میسازد؛ و در عوض به دنبال القای فرهنگ و فکر مبتذل خود و تزریق حس خود تحقیری به جامعه ایرانی است. در این راستا از جنگ رسانهای گرفته تا حمله نظامی تا تحریم و فشار اقتصادی و تلاش در بر هم زدن امنیت ملی، آشوب و اغتشاش و... همه امکاناتش را بسیج کرده تا این بنیه مستحکم ملت ایران را از بین ببرد و به اهداف شوم خود دست پیدا کند.
اما غافل از اینکه این هویت مستحکم و این بنیه قوی یک شبه پدید نیامده که یک شبه از بین برود. این هویت اصالت دارد و در برابر مخاطراتی بزرگ همچون حمله یونان و مغول و تیمور و بلیات و حوادث طبیعی و.... از پا در نیامده و در نخواهد آمد. ایمان به خدای بزرگ در دلهای این مردم چنان ریشه دوانده که از هیچ قدرت بشری ترسی به دل راه نداده و با توکل بر خداوند متعال همواره هر مشکلی را از پیش خود برداشته و مسیر تعالی خود را هموار ساختهاند. آنچه امروز وظیفه همه ما را سنگین میکند حفظ این هویت و تقویت آن از راه شناخت نقاط قوت و ضعف و تلاش برای تقویت نقاط قوت و برطرف نمودن نقاط ضعف است.
شناخت نقاط قوت و تقویت آنهانقطه قوت نظام اسلامی و ملت ایران، استحکام بنیه درونی جامعه است. قوام درونی هم در میان مردم، هم در درون فرد فرد اجتماع از ایمان برخاسته است. این ایمان ملت و نظام را از دورن خلل ناپذیر نگه داشته است. مقاومت و پیشرفت دو نشانه این استحکام است. مقاوم و غلبه بر زنجیره دشمنیهای مدام آشکارترین شاهد بر این استحکام است. استقامت پیوسته در مقابل دشمنیهای پیاپی از ایمان مردم است.
پیشرفت نیز در دوران سخت و صعب تحریمها دلیلی است روشن بر اینکه ساختار نظام بر چهارچوبی محکم بنا نهاده شده است. ایمان منشا احساس غرور ملی است و احساس نیاز به توان داخلی است. آنگاه که مردمی به داراییهای خود باور دارند، حرکت شکل گرفته و به صورت عمل در خواهد آمد. این عمل در شکل پیشرفت در حوزهای مختلف خود را نشان داده است: فناوری، علمی و ....
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان خود نقطه قوت مردم و نظام را با هم و در کنار هم طرح کردند. اینجاست که باید توجه داشت نظام و مردم از همدیگر جدا نیستند. این نکته ناظر است به ساختار جمهوری اسلامی یعنی مردم سالاری اسلامی و ماهیت مردمسالار بودن نظام اسلامی.
این باورداشت و ایمان به ظرفیت درونی را میتوان در اقتصاد به خدمت گرفت. از دل این توان داخلی، اقتصاد مقاومتی نتیجه میدهد؛ و در پی آن رفع مشکلات و ایجاد رشد و تعالی در جامعه که رشد اقتصادی یکی از این عرصهها است.
تلاش در جهت رفع کمبودهاآنچه در اینجا اهیمت پیدا میکند ارتباط معنایی میان دو مفهوم تحول و انقلاب است. توجه به این ارتباط پیامدهای شگرفی را به همراه دارد. انقلاب و انقلابیگری از مفاهیمی است که در سالهای اخیر مورد تاکید رهبری معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته است. در آغاز سال جدید باب جدیدی از مفهوم انقلابی بودن با مفهوم تحولخواهی و تحولگرایی بر روی مسئولین و ملت گشوده شد. تحول از این زاویه با تغییر متفاوت است؛ و رویکرد متعالی دارد. تغییر الزاماً متعالی و مثبت نیست و میتواند صرف تبدیل وضعیت از یک حالت به حالت دیگر باشد. از اینرو است که رهبر انقلاب در بیانات خود رفتار دشمن در مقابل نظام اسلامی را با تعبیر «تغییر» بیان میفرمایند. «آنچه دشمن دنبالش است و اسمش را دگرگونی میگذارد، عبارت است از تغییر هویّت جمهوری اسلامی.»
تلاش برای رفع کمبودها در سطح حاکمیتتحول انقلابی ناظر به تقویت نقاط قوت و برطرف نمودن نقاط ضعف، مستلزم شناخت است. عدم شناخت موجب میشود تا گاهی جای نقاط قوت و ضعف عوض شود. مثل اینکه مزیتهای نظام اسلامی از جمله انرژی هستهای یا قدرت دفاعی کشور نادیده گرفته شده و حمایت از مستضعفین در کشورهای اسلامی با تعبیر تلاش برای گسترش نفوذ منطقهای، عامل مشکلات و دشمنی دشمن قلمداد شده و تغییر در این سیاستها دنبال شود.
این نگاه تفصیلی بر «نظریه نظام انقلابی» (رک: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی) است؛ و به معنای حرکت از وضعیت موجود در جهت دستیابی به وضع مطلوب در عین ثبات در ارزشها و مبانی است. نقاط ضعفی که در نگاه تحولی ضرورت رفع آنها احساس می شود در دو سطح حاکمیت و مردم قابل رصد است. حاکمیت در بخش اقتصاد نقش اساسی و محوری را دارد.
مهمترین عوامل ضعف اقتصادی کشور ـ که حاکمان باید به آن توجه نمایند ـ در عدم استقلال اقتصادی است. این عامل در عرصههای مختلف نمود پیدا میکند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱) اقتصاد دولتی. تصدیگری دولت در امر اقتصاد بهعنوان مهمترین عاملی است که رهبر انقلاب بر روی آن تأکید میفرمایند. دو نگرش عمده در نظام اقتصادی دنیا در طول قرن بیستم میلادی مطرح شد. یک اقتصاد سوسیالیستی که تصدیگری اصلی اقتصاد در آن در دست دولتها بود؛ و دیگری اقتصاد لیبرال مبتنی بر بازار آزاد. هر دو مدل اقتصادی در طول یک قرن اخیر شکست و ناکارآمدی خود را نشان داده است. در مقابل، نظریه اقتصاد اسلامی است که «اقتصاد مردمنهاد» است. شکوفایی و تحقق این نظریه در اقصاد نظام اسلامی و رهایی از اقتصاد لیبرال و اقتصاد سوسیالیستی رمز پیروزی در جنگ اقتصادی با دشمنان نظام اسلامی است.
۲)وابستگی به نفت. بهره دولتها در دورههای مختلف از رانت نفت از دیگر عواملی است که مشکلات اقتصادی عدیدهای را برای کشور بهوجود آورده است. متکی بودن درآمدهای نفتی به اراده خریداران نفت از یک سو و اِعمال سیاستهای تشویقی و تنبیهی مختلف از سوی این کشورها به منظور وابسته نگه داشتن کشورهای تولید کننده نفت به این «ماده سیاه بد بو» از سوی دیگر، در کنار احساس بینیازی دولتها از جستجوی منابع جایگزین درآمدی به جای پول نفت، موجب شده تا این وابستگی ـ که میراث شوم نظامهای پیشین ایران است ـ همچنان گریبان اقتصاد کشور را بفشرد. علاوه بر اینکه از نظر اسلام این منابع به عنوان «انفال» سرمایههای ملی بوده و درآمد حاصل از آن صرفا باید در چارچوب سرمایهگذاری و به منظور بهرهمندی نسلهای آینده از این منابع باشد؛ و در نتیجه استفاده دولتها از این منابع در جهت هزینههای جاری اصولا میتواند خلاف شرع تلقی گردد.
۳) وابستگی به دلار. یکی دیگر از مشکلات اقتصادی کشور ـ که از قضا در ارتباط مستقیم با مشکل قبلی است ـ وابستگی اقتصاد پولی کشور به ارز خارجی و به طور خاص ارز دلار آمریکا است. به لحاظ تاریخی، بین المللی شدن دلار در نظام اقتصاد جهانی در ارتباط با بازار خرید و فروش نفت خام شکل گرفته است. این وابستگی به دلیل آنکه بالمآل به عدم استقلال اقتصادی کشور منجر میشود، تصمیمگری دولتمردان در مدیریت اقتصادی کشور را دچار مشکل کرده و به عنوان مثال «در قانون بودجهی سالانه در مجلس، هزینههای قطعی تصویب میشود و درآمدهای غیر قطعی در مقابل آن قرار داده میشود؛ که این منجر میشود به کسری بودجه؛ کسری بودجه هم همچنان که گفتیم، یکی از بلاهای بزرگ اقتصادی است؛»
۴) اقتصاد غیر مردمی. چنانچه بیان شد، ماهیت اقتصاد در اندیشه اسلامی، نه دولتی است که صرفا کنترل آن در دست دولتها باشد و نه بازار آزاد است که در آن کارتلهای اقتصادی و شرکتهای بزرگ در یک رقابت ناسالم منابع جامعه را به نفع خود مصادره کنند، بلکه نظام اقتصاد اسلامی اقتصاد متکی به مردم است. در این مدل اقتصادی دولتها وظیفه دارند زمینههای مشارکت و دخالت مستقیم مردم را فراهم نموده و مردم نقش اصلی را در مدیریت اقتصادی جامعه بر عهده دارند. تعبیر «لیقوم الناس بالقسط» (رعد/ آیه۲۵) که در قرآن کریم آمده ناظر به همین معنا است. در این نظام اقتصادی به طور مثال مولفه «اجرت» به این معنای موسعی که امروزه در جامعه ما رواج و گستردگی دارد، جایی نداشته و مولفه «مشارکت» جایگزین آن میشود.
۵)غفلت از تجارت خارجی. امروزه در همه اقتصادهای دنیا توجه به بازارهای جهانی نقش بیبدیلی را در رشد اقتصادی بازی میکند. استفاده از ظرفیتهای جوامع مختلف علاوه بر اینکه موجب ایجاد رشد اقتصادی میشود مزیتهای سیاسی و فرهنگی متعددی دارد. اینکه کشورهای غربی تلاش میکنند کشورهای مختلف را به عنوان بازارهای هدف اقتصادی خویش در نظر بگیرند علاوه بر منافع اقتصادی با هدف گسترش فرهنگی نیز میباشد. به عبارت دیگر رابطه اقتصاد و فرهنگ در این زمینه متقابل است. نظام اسلامی که اصولا یک نظام فرهنگی است میتواند از این مزیت اقتصاد جهانی به خوبی بهره برداری کند.
تلاش اجتماعی برای رفع مشکلات اقتصادیاگر قرار است جامعه متحول شود بیتردید نباید به داشتههای خود بسنده کرده، عیب خود را نادیده انگارد. جامعه در مسیر تحول، خود اصلاح هم هست. هم قوتها را قویتر میکند هم ضعفها را ضعیفتر. اینجاست که باید راه را یافت، خارها را کنار زد و مسیر را با سرعت بیشتری سیر کرد. از این خارهای مانع رشد جامعه این مواردند:
۱. اسراف. اسراف، هدر دادن سرمایه است. جامعه اسراف کار در حرکت خود به سوی پیشرفت بر دور کند حرکت میکند. حتی این حرکت میتواند متوقف شود. در واقع چنین جامعهای تلاش خود را با دست خود تباه کرده، سرمایههای خود و نسلهای آینده را نابود میکند.
۲. تجمل گرایی. تجملگرایی در نمایاندن داشتههای مادی ریشه دارد. این رذیلت میتواند گاه مصداقی از اسراف باشد. از آنجا که انسان خود را دوست دارد، علاقه دارد دارایی خود را به نمایش بگذارد تا دیگران او را در قالب همان داشتهها ببینند. این تجملگرایی که در خودخواهی ریشه دارد، مسیر سرمایه گذاری را تغییر میدهد. به جای آنکه سرمایه در تولید صرف شود، به سوی ماشین و خانهها و ... میرود که اثری در رشد اقتصادی ندارد. بلکه رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده و گاه متوقف میکند.
۳.نداشتن تعصب نسبت به تولید داخل. برای آنکه در اقتصاد و بلکه در هر زمینهای بتوانیم خودمان باشیم شایسته بلکه بایسته است از تولید داخل استفاده کنیم. هر یخچال خارجی مساوی است با ضربه به همان کارگری که هموطن ماست. توان داخلی با بی توجهی به جنس داخلی به تحلیل میرود. اقتصاد از درون تهی میشود. این رابطهای دو سویه است. تعصب به جنس داخلی بالا بردن امید کارگر و کارفرمای ایرانی است. خرید ما امید آفرین است، از اینرو نباید به آسانی کنار از این معضل گذشت.
۴.اغماض نداشتن در برخی مسائل بویژه سیاسی. تنوع در میان انسانها امری پذیرفته شده است. این تنوع را میبایست مدیریت کرد تا به تقابل نینجامد. چرا که تقابل افراد و جامعه را از درون ضعیف و ناتوان میکند. تقابلهایی که اصل را فرع و متن را حاشیه میکند. در تراز مدیریتهای کلان پرداختن پیوسته به تضادها، مدیران را از تدبیر امور باز میدارد و همین نزاعها میتواند فضای دو قطبی تخریبگری را میان مدیران /مردم ایجاد کند. در این میان شایسته است برای حفظ قوا با مدارا و اغماض و گاه عفو به آرامش جامعه یاری رسانده شود. جامعه اگر نتواند چنین کند از درون تهی شده در برابر تکانههای خارجی ضربهپذیر خواهد بود.
امید آفرینیبزرگترین محرّک انسان در حرکت به سوی اهداف خود امیدواری است. اگر امید نباشد انسان قدم از قدم بر نخواهد داشت. در روایات داریم که اگر امید و آرزو نبود هیچ مادری به فرزند خود شیر نمیداد و هیچ باغبانی نهالی نمیکاشت[1]. اساس زندگانی بر امید بنا شده است. امید در زندگی انسان، موجب انجام کارهای شایسته و تلاشهای مفید و پرثمر میشود. در برابر امید، ناامیدی قرار دارد که زیانهای فراوانی برای فرد و جامعه به دنبال دارد. انسان ناامید، به کار مهمی دست نمیزند و هیچ اقدام مثبتی انجام نمیدهد و چون امیدی به آینده ندارد، مرتکب کارهای لهو و بیهوده میگرد. انسان و جامعهای رشد یافته و متکامل خواهد بود که با توکل بر خداوند بتواند بر مشکلات غلبه نماید. امید و امیدواری نقشی اساسی در نشاط و پویایی جامعه اسلامی و تلاش و کوشش مفید و مستمر آن در جهت نیل به اهداف متعالی داشته و رشد، پیشرفت و بقای جامعه را تضمین میکند.
قرآن کریم، مهمترین کارکرد و تأثیر امیدواری در زندگی را آسان شدن سختیها و تقویت روحیه انسان میداند. خداوند متعال این مهم را در آیه 104 سوره نساء یادآور شده و میفرماید که چگونه سختی جنگ برای کسانی که امید به دیدار خدا داشته و از وی امید پاداش دارند، آسان میشود و همه سختیها را به جان میخرند.
امروز تمام سعی دشمن این است که ملت ما را نا امید کند؛ امید به آینده را از بین ببرد و جوان های ما را مأیوس کند تا دست از آرمانهای خود بردارند و از تلاش و کوشش در رسیدن به فردایی بهتر دست کشند. وظیفه همه ماست که در تقابل با این دسیسه امیدآفرینی کنیم. مسائل امید زا در کشور کم نیست؛ این همه پیشرفت در علوم و صنایع و زیرساخت ها به دست همین جوان ها محقق شده است و آینده نیز به حمدلله روشن است.
امید آفرینی خودفریبی نیستبعضیها خیال میکنند امیدآفرینی پنهان کردن ضعفها است، و امید آفرینی را خودفریبی میدانند. نه، ضعفها هم باید بیان بشود، اشکالی ندارد؛ اساسا یکی از عوامل حرکت، توجه به ضعفها و تلاش در رفع نقیصههاست. اگر ضعفی نباشد، نقیصهای دیده نشود و همه چیز خوب و کامل باشد، حرکت و پویایی بیمعناست. این ضعف و نیاز است که انسان را به تکاپو میاندازد و این سنت طبیعت است که همواره موجودات ناقض و ضعیف به صورت طبیعی به سمت برطرف کردن ضعف و به دست آوردن کمالات خود گام برمیدارند. بنابراین ضعفها هم باید بیان شود و وجود ضعف به خودی خود عیب نیست. همه موجودات طبیعی ضعف دارند. عیب، نا امیدی، یأس و در نتیجه دست برداشتن از تلاش و کوشش است. در کنار بیان ضعفها بایستی امیدآفرینی هم بشود، آینده و افق روشن در مقابل چشم قرار بگیرد و نشان داده بشود. امروز بحمدالله وضع ملت ایران وضع خوبی است. ما امروز باید این آیهی شریفه را در نظر بگیریم: «وَ لا تَهِنوا»، سست نشوید، «وَ لا تَحزَنوا»، اندوهگین نشوید، «وَ اَنتُمُ الاَعلَون»، شما برترین هستید، «اِن کُنتُم مُؤمِنین»؛(آل عمران/آیه۱۳۹) ایمان شما موجب علوّ شما است، موجب برتری شما است.
امیدواری یکی از ویژگیهای انسان مومن است. فرق انسان مومن با انسانی که به خدا و روز جزا اعتقاد ندارد همین است که مومن هیچگاه نا امید نمیشود. ایمان به خدای قادر متعال که عزت و قوت همه از آن اوست و رحمتش همیشگی و بی کران است، جایی برای نا امیدی باقی نمی گذارد که «و العاقبه للمتقین» (قصص/آیه 83). آنکه شایسته ناامیدی است انسان کافر و ملحد است که بهرهای از آخرت ندارد و در دنیا تکیه گاهی مطمئن و قدرتمند برای خود متصور نیست.
فهرستی از مواضع قوت و ضعفایران عزیز و سربلند ما با تمدن کهن خویش در زمینه های مختلف دینی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دارای نقاط قوت و ضعف بسیاری است. بیتردید نخستین گام موثر برای ایجاد تحولهای بنیادی و تمدنی و تعالی بخشیدن به پیشرفتهای بیش از پیش ایرانی و اسلامی، شناخت کارشناسانه، دقیق و واقع بینانه همه جانبه این نقاط و از سوی دیگر شناسایی و تبیین هندسه تأثیرگذاری و تاثیر پذیری آنان بر یکدیگر میباشد. اولویت بررسی نقاط قوت و ضعف اقتصادی در برابر نقاط دیگر به دلیل شرایط کنونی کشور و ضرورت تحولهای بنیادی اقتصادی فوری در صدر بررسیهای دیگر خودنمایی میکند. برپایه ضرورت این موضوع و تاکید رهبر فرزانه انقلاب بر آنها در نخستین سخنان نوروزی خود در حرم رضوی در اینجا به فهرست برخی نقاط قوت و ضعف اقتصادی کشورمان اشاره می شود:
الف. نقاط قوت
_ وجود نیروهای انسانی نخبه، پر استعداد، متخصص و توانمند فراوان
_ وجود منابع عظیم ثروت نفت، گاز و معادن آهن، مس، روی و آلومینیم در ایران
_ وجود موقعیت استراتژیک جغرافیای
_ وجود کشور پهناور
_ وجود اقلیمهای متفاوت
_ ارتباط با سه دریا در شمال و جنوب
_ کشاورزی گسترده و تولید محصولات متنوع کشاورزی
_ وجود کارخانههای صنعتی بزرگ و کوچک و تولیدات صنعتی متنوع
_ وجود پالایشگاههای و پتروشیمیهای متعدد
_ ظرفیت تولید بالای فولاد، مس، آلومینیوم
_ وجود دانش مسالمت آمیز هستهای
_ وجود ظرفیتهای سرمایه گذاری داخلی و خارجی
_ وجود زیر ساختهای مناسب برای تولید و تجارت
_ ظرفیت حمل و نقلهای زمینی، دریایی و هوایی مناسب
_ وجود نیروی کار مناسب
_ وجود امنیت
ب. نقاط ضعف
_ تورم
_ ناترازی بودجههای سالانه و کسری بودجه
_ قاچاق کالا
_ تصدیگری بانکها
_ هدفمند نبودن یارانهها
_ وجود تحریم اقتصادی
_ کاهش تولید
_ افزایش دلالی
_ بهرهوری پایین
_ بالا بودن موانع تولید
_ تغییر سریع قوانین و قوانین متضاد
_ ضعف در تجارت بین المللی
_ رشد نقدینگی
_ فراهم نبودن زمینه سرمایه گذاری بخش خصوصی
پیشنهاد چند راهکاربرای تحول از ضعفها به قوتها تدوین الگوهای عملیاتی و راهکارهای موثر لازم است. در اینجا به پیشنهاد سه راهکار عمده در رشد تولید بسنده میشود.
1) کیفیت. رشد کمی تولید نیازمند رشد کیفی تولید است. شرکتهای تولید کالا با تاکید بر تولید میتوانند از تولید ملی و کالای ملی حمایت کنند. کیفیت تولید از مهمترین حقوق مصرف کننده است. تاکید بر کنترل کیفیت در مواد اولیه ، طراحی و ساخت میتواند کالای ایرانی را نه تنها در مصرف داخلی بلکه در مصرف جهانی جایگاه ممتاز بدهد.
2) بهره وری ملی. اهتمام همه مردم و دولت مردان بر بهرهوری ملی در تحول اقتصادی نقش راهبردی دارد. مشکل در ایران نه منابع انسانی، نه منابع طبیعی، و نه سرمایه است. ما برای رشد تولید و بهبود نرخ رشد و تراز اقتصادی نیازمند ارتقای بهرهوری ملی هستیم. ارتقای بهرهوری از طرفی نیاز به سواد عمومی و افزایش آگاهی و عزم ملی است و از طرفی نیازمند برنامهریزی کارشناسی در استفاده بهینه از منابع است.
3) آموزش موثر برای تعالی اخلاقی. رشد اخلاقی بهویژه رشد اخلاقی در حرفهها و سازمانها شرط تحول است. راهبرد واگذاری تصدیگری دولت به مردم و افزایش نظارت، علاوه بر برنامهریزی کارشناسانه نیازمند محیط اخلاقی رقابت در کسب و کار و پایبندی شرکتها و حرفهمندان به اصول و ارزشهای اخلاقی است.
پژوهشگران بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی شرح تفصیلی این سخنان را در ابعاد مختلف آن در دستور کار قرار دادهاند که به زودی در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
[1]. «لولا الأمل ما رضعت والده ولدها و لا غرس غارسٌ شجراً» مجلسی، بحار الانوار، ج74: 172
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: مردم سالاری اسلامی مشکلات اقتصادی نقاط قوت و ضعف جمهوری اسلامی انقلاب اسلامی اقتصادی کشور سرمایه گذاری نظام اسلامی نظام اقتصاد رشد اقتصادی رهبر انقلاب تجمل گرایی مفهوم تحول قرار داده ملت ایران نقاط ضعف جامعه ای تصدی گری بهره وری مهم ترین انسان ها آغاز سال دولت ها نا امید ضعف ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۱۸۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محمد غلوم: مادحین برای تولید اثر جهانی فکر کنند / امروز خیلیها در دنیا فارسی یاد میگیرند که صحبتهای مقام معظم رهبری را متوجه شوند+فیلم
مداح بحرینی پیرامون جریان ساخته شدن سرود «سلام یا مهدی» صحبت کرده و از جزئیاتی از برگزاری مراسمهای مذهبی در بحرین و اهمیت زبان فارسی گفت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، دومین ویژه برنامه «هنوز» در فصل اول با موضوع سرود «سلام یا مهدی» از تلویزیون اینترنتی خبرگزاری دانشجو پخش شد.
این برنامه که با اجرای سید علی حسنی و حضور میهمانانی از مناجاتخوانان پخش میشود در دومین قسمت خود میزبان محمد غلوم، مداح بحرینی و خواننده سرود «سلام یا مهدی» است.
شروع ساخت «سلام یا مهدی»
غلوم در مورد شروع ساخت سرود گفت: شب جمعهای بود بعد از نماز مغرب و عشاء، نشسته بودم و چند روز پیش از آن، «سلام فرمانده» در کل کشورهای عرب و دنیا رفته بود. گروهی از مردم میگفتند که ما به یک نسخه عربی نیاز داریم. آن شب، حدود ده بار، «سلام فرمانده» را تماشا کردم و به دو نفر از دوستان صمیمی زنگ زدم و گفتم که باید یک کار عربی انجام شود و آنها با من مخالفت کردند.
وی افزود: اما من همان شب، بسم الله را گفتم و شروع کردم. باخودم گفتم از نظر فیلمبرداری، بهترینها را در بحرین داریم. تصمیم گرفتم این کار باید از بحرین خارج شود اما به یک شرط؛ همه عوامل این اثر باید گمنام باشند؛ چراکه قرار است فقط اسم امام زمان(عج) به گوش برسد.
این مداح بحرینی خاطرنشان کرد: افراد زیادی را در زمینه این کار نمیشناختم و با جستوجوی عناوینی مانند «فیلمبردار»، «سناریو نویس» و...، کسانی را در اینستاگرام پیدا کردم و آنها را دنبال کردم. شب که شد، قرار بر این شد که جلسهای با این افراد بگذاریم و قضیه را مطرح کنیم. با امام زمان(عج) صحبت کردم و به ایشان گفتم که میخواهم کاری انجام دهم که در آن فقط یک کارگر باشم. به دوستم گفتم که اگر ما درآن جلسه رفتیم و همه آنها بودند، پس باید کار را شروع کنیم. وقتی به جلسه رفتیم، همه بودند. پس از آن جلسه، کار را شروع کردیم.
غلوم گفت که از سختیهای کار، جمع کردن این تعداد کودک در دوره پس از کرونا بود و ادامه داد: به ویژه بحرین که اصلا اجازه کارهای مذهبی را نمیدهد. ۲ شاعر جوان گمنام انتخاب کردیم در لبنان و به آنها تلفن زدیم و گفتیم کار را شروع کنند. کار را به مدت ۱۴ روز به صورت شبانه روزی با ۷ نفر شروع کردیم و در آخرین روز ضبط، ۳۱۳ نفر بودیم.
وی در مورد تغییراتی که در شعر اعمال شد، اذعان داشت: ما حدود ۴ بار این شعر را تغییر دادیم. در مورد عنوان گفتیم که اگر در عنوان به بحرین یا عرب اشاره شود، به این سرزمینها محدود میشود. گفتیم که برای هر دین و مذهبی، یک منجی وجود دارد، دین محمد (ص) نیز یک موعود دارد. تصمیم گرفتیم که موعود خودمان را به کل دنیا معرفی کنیم. وقتی که امام زمان (ع) ما را صدا بزند، ندای او فقط مختص بحرین نبوده و خطاب به همه دنیا است.
با این دیدگاه، ما تصمیم گرفتیم که نشان دهیم اسلام کجاست و قرآن و اسلام را معرفی کنیم. بنابراین گفتیم که مردم دنیا را با امام زمان(ع) آشنا کنیم.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیشرایط دشوار کار در بحرین
غلوم پیرامون محدودیتهای مالی که برای ساخت سرود «سلام یا مهدی» وجود داشت، گفت: خدا عالم است که ما بدون هیچ شروع کردیم. هزینه این کار، ۲۵ هزار دینار بحرینی بود. این هزینه برای بحرین و کشورهای خلیج، عددی نیست؛ چراکه این اثر با کمترین امکانات ساخته شد. برای مثال اگر ایران بخواهد یک اثر بسازد، از هِلی شات و این سبک تجهیزات استفاده میکند، اما در بحرین به دلیل کمبود امکانات، اگر بخواهیم از این وسایل استفاده کنیم، مجبوریم از یکسری ارگان این ابزارها را بگیریم و از همین روی نام آن ارگان به داخل وزارتها میرفت و متضرر میشد و نمیخواستیم برای ساخت این اثر، کوچکترین ضرری به کسی وارد شود.
وی افزود: بچههایی که این سرود را اجرا میکردند، همه از یک محل نبودند؛ چراکه ما میخواستیم کل کشور با امام زمان(ع) صحبت کند.
از ۳۰۰ نفر کارگر امام زمان (ع) قسم گرفتیم که این کار به اطلاع هیچ کس نرسد، چون اگر کسی مطلع میشد، کار نمیتوانست ادامه پیدا کند.
این مداح بحرینی خاطرنشان کرد: بعد از «سلام یا مهدی»، خواندنم ممنوع شد و ۴ بار نیز دستگیر شدم؛ از کار هم اخراج شدم. از کشور هم نمیتوانستم خارج شوم؛ اما، ما امیرالمومنین (ع) را داریم. باور کنید کل این حوادث برایم شیرین بود.
آشنایی با انقلاب اسلامی ایران
غلوم اذعان کرد: انقلاب اسلامی تنها در ایران نبود. پدر و مادرم من را با عشق به حضرت امام(ره) آشنا کردند. شبیهترین افراد به پیامبر(ص)، حضرت علی اکبر(ع) بود. در بین این کشورها نیز شبیهترین افراد به حضرت بقیه الله(عج)، ولی فقیه است. البته این تنها حرف من نیست، بلکه سخن رهبر و علمای ما است.
دیده شدن و شبکههای اجتماعی
غلوم ضمن بیان اینکه شبکههای مجازی برای ما مداحها، هیئت و امام حسین(ع) ساخته نشده است، گفت: اگر شما امروز یک حرف حق را در صفحه اینستاگرام بگذارید، پاک میشود. پس من چطور میتوانم در آن از هیئت و امام حسین(ع) دفاع کنم؟
وی خاطرنشان کرد: اگر از من بپرسید چرا فارسی صحبت میکنم، میگویم که زبان اسلام، قرآن است، ولی زبان انقلاب، فارسی است. چرا امروز کشورهای بسیاری فارسی را یادگرفتهاند به این زبان صحبت میکنند؟ برای اینکه به نتایج صحبتهای حضرت آقا برسند و آن را بفهمند. زمانی توانستم بهتر فارسی صحبت کنم که به مدت ۴ سال، کارمند سفارت جمهوری اسلامی ایران در بحرین بود.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیاین مداح اهل بیت اشاره کرد: در بحرین افرادی وجود دارند که به آنها «اوپِن مایند» گفته میشود؛ آنهایی که فکر میکنند ذهن روشنی دارند، در حالی که در غفلتاند. این افراد زبان خودشان زبان کودک خود را که عربی است، از بین میبرند برای اینکه فرزندشان انگلیسی یادبگیرد.
ورود سبکهای مداحی ایران به بحرین
محمد غلوم در مورد پخش شدن سبکهای مداحی ایران در کشور خود گفت: حاج محمود کریمی حدود ۱۵ سال پیش در یک سبک مداحی کرد. ۱۰ مداح بحرینی آن سبک را مینوشتند و به آن شکل میخواندند. در نتیجه، آن سبک در کل بحرین پخش میشد.
وی افزود: به دوستان مداحم توصیه میکنم که اگر میخواهید شعری بگویید و یا مداحی کنید، فقط به مخاطبینی که در هیئت شما هستند فکر نکنید؛ بلکه به فکر کل شیعه و یا حتی کل دنیا باشید.
غلوم ادامه داد: برای مثال کار «صل الله علیک یا فاطمه» حاج مهدی رسولی، در همه خانهها و در ماشین شیعیان و حتی اهل تسنن، مسیحی و انگلیسی نیز پخش میشد. این چه معنایی دارد؟ همه با آن ارتباط برقرار کردند؛ اما چرا همه کارهای ما به این شکل نیست؟ موقعی که مشغول انجام کاری هستیم، باید فکر کنیم آخرین کار ما در دنیا خواهد بود. امام حسین(ع) سر خود را به خدا تقدیم کرد تا سر ما بالا باشد. پس چرا ما در راه او تمام تلاش خود را نکنیم؟
کد ویدیو دانلود فیلم اصلیفرهنگ عزاداری و شادی برای اهل بیت در بحرین
این مداح بحرینی گفت که در کشورش دو نوع عزاداری وجود دارد و ادامه داد: یکی از آن در حسینیهها است که ریتم معمولی مثل جنوب ایران را دارد. نوع دیگر، دستههای عزاداری در خیابانها است که برای ما اهمیت بسیاری داشته و اولویت است. چرا که وقتی ما با لباس مشکی به خیابانهایی میآییم، وسط دشمن در حال عزاداری هستیم.
وی افزود: به مروز با گذشت سال ها، فکرهای تازهای اضافه شد. تا اینکه ما به ۲۵ سال پیش رسیدیم که حسینه عجمها گفتند که ما از ایران روحانی میآوریم. آنها روحانیون بسیاری آوردند، حاج آقای فاطمینیا، حجت الاسلام سید جلال موسویان و.... از مداحها نیز حاج عباس و حاج احمد واعظی، حاج محمود کریمی و...
حاج صادق آهنگران نیز روی بحرین بسیار تاثیرگذار بود. حدود ۲۰ سال قبل و پیش از اینکه صدای حاج محمود کریمی و حاج منصور در بحرین پخش شود، حدود ۱۰ سال صدای صادق آهنگران بود. پدر بزرگ من و هم نسلهایش حداقل ۲۰ سبک از حاج صادق حفظ هستند. موقعی که مداحها آمدند، آنها به ما فکر هیئت را منتقل کردند. پرسیدیم هیئت چیست؟ گفتند انسان ساز، فرهنگ ساز، اجتماع ساز. از منبر، میتوان به همه چیز رسید. با منبر امام حسین (ع)، رهبر میشوی، ذهنت قوی میشود و در همه رشتهها میتوانی متخصص شوی.
غلوم پیرامون برگزاری مراسمهای شادی به مناسبت ولادت اهل بیت گفت: برای هر ولادت، در بحرین سفرههای بزرگی پهن میشود؛ چون عقیده مردم بر این است که روزی ما و هرچه که در زندگی داریم، از این سفرهها است. خیابانی به نام «امام حسین(ع)» در منامه وجود دارد که برای ایام محرم و صفر، دستههای سینه زنی راه میافتند و در ایام ولادت، همه آن مکان سفره میشود. سفرهای که هندی، سنی، مسیحی و انگلیسی از آن استفاده میکنند.